Werken en spelen niet scheiden, maar juist combineren!

Hoe maak jij je werk(plek) leuker? Voeg een spelelement toe.

Auteur: Eva Klein Brinke

Een e-mail ‘valt’ in je mailbox en een vergadering wordt ‘even tussendoor’ gepland. Het kunnen behoorlijke energievreters zijn, die bovendien werkdruk en werkstress kunnen veroorzaken. Wat kun je hieraan doen? Voeg een spelelement toe, waardoor je werk leuker wordt. Net als de rappende vliegtuigsteward David Holmes. Zijn enthousiasme werkt aanstekelijk én hij krijgt hiermee de volledige aandacht (bekijk de video hieronder).

Een gelukkig(er) brein

Gedachtes veranderen voortdurend. Onze neuronen zijn gespecialiseerd in het ontvangen, verwerken en doorgeven van informatie. Ze sturen gedachtes langs bepaalde paden. Deze paden versterken of verzwakken hierdoor voortdurend. Hoe vaker we een gelukkige gedachte herhalen, hoe sterker dit pad wordt. Er worden meer positieve associaties toegevoegd. Als we ervoor kiezen om onze aandacht te richten op een blije herinnering, doordat we een collega aan het lachen maken, zijn dát de neuronen die we versterken.

Stap in de (werk)flow

Wanneer de resultaten van ons werk meer dóór ons lijken te komen dan ván ons, zitten we in een ‘flow’. Volgens psycholoog Mihaly Csíkszentmihályi zijn we ons dan niet meer bewust van de tijd en gaan we helemaal op in een taak. Voorwaarden zijn dat een (werk)taak voldoende uitdagend is en binnen je vaardigheden ligt.

Enerzijds ben je helder, gefocust en betrokken; je weet wat je doet en welke kant je op gaat. Anderzijds voel je je vaardig, gedisciplineerd en geconcentreerd op dat moment – je vergeet de tijd. Je bent één met het moment en doet iets wat je écht leuk vindt. Voor mij is dat wanneer ik een persoonlijk verhaal schrijf en helemaal opga in mijn werk.

Spelelementen zorgen voor een (werk)flow

Onderzoekers Arnold Bakker en zijn collega’s ontdekten dat spelelementen de kans vergroten dat je in een flow raakt. Wanneer we werk meer als spel beschouwen, worden we spontaner en creatiever. Dit verhoogt je intrinsieke motivatie en zorgt voor positieve(re) associaties in je brein wanneer je denkt aan je werk. Hierdoor ga je minder snel met tegenzin aan de slag en ervaar je meer vreugde in je werk.

Deze speelse werkvorm heet playful work design. Hiermee bedenk je hoe je bestaande taken op een speelse manier kunt uitvoeren. Drie elementen zijn belangrijk: ga de competitie aan met jezelf, ontdek waardoor jij plezier ervaart in je werk en pas een vorm van creativiteit toe die bij jou past! Zo probeert de onderzoeker zelf ’s ochtends 50 e-mails weg te werken in een zo kort mogelijke tijd en maakt hij zijn slides voor een presentatie tot een kunstwerk.

Speels werkontwerp verwijst naar het creëren van proactieve, gedragsmatige werkactiviteiten die plezier en uitdaging bevorderen zonder de baan te veranderen (Bakker, 2020).

Optimaliseer je eigen werkbeleving

Belangrijk is wel dat jij de keuze aan jezelf laat, hoe werk jij prettig? Speelsheid in je werk speelt in op drie psychologische basisbehoeften volgens Bakker (2020). Namelijk het gevoel van autonomie: door een spelelement aan je werk toe te voegen, wordt werk iets wat je voor jezelf doet en minder een verplichting die van bovenaf is opgelegd. Je krijgt de controle terug. Daarnaast groeit het gevoel dat je competent bent, bijvoorbeeld als je jezelf uitdaagt je handelingen korter of sneller te doen. Wie intussen ook nog leuke interacties met collega’s heeft, vervult daarnaast de behoefte aan verwantschap.

Kleine stapjes… groot geluk!

Voeg daarom een spelelement aan je takenlijst toe en daag jezelf uit tijdens je werk. Een speels werkontwerp kan met name helpen bij uitputtende, saaie taken… die je om kan buigen naar leuke, uitdagende taken! Maak bijvoorbeeld je slides voor een PowerPoint extra mooi, schrijf je e-mail zo kort mogelijk of maak een collega aan het lachen. Of denk aan de rappende steward en schrijf de eerste of laatste zinnen van je mail in rijm of met bijvoorbeeld een alliteratie. Zou de ontvanger het merken?

Kortom: Bedenk veen leuk speelelement dat je deze week tijdens je werk kan toepassen. Schrijf in je agenda een reminder, tijdens een overleg of wanneer je je mail bijwerkt. Begin klein, één extra taak ombuigen in een leuke uitdagende taak is al voldoende. Met kleine veranderstapjes krijgen we het gevoel van controle terug… en voel je je energieker en gemotiveerder in je werk. Succes!

Bronnen

• B. Bakker e.a., Playful work design. Introduction of a new concept, The Spanish Journal of Psychology, june 2020.
• TED Talk: Mihaly Csikszentmihalyi: Flow, the secret to happiness (TED, 2004)