Hoe motiveer je burgers om afspraken met de overheid na te komen?

Auteurs: Arja Dijkhout en Niek Vergeer

Motivatie is een belangrijke voorspeller voor gedrag. Vooral intrinsieke motivatie zorgt voor uitvoering van gedrag. Intrinsieke motivatie is het uitvoeren van een activiteit zonder dat je daar een beloning voor krijgt. Maar hoe verhoog je intrinsieke motivatie? In dit paper nemen we je mee aan de hand van een casus van Provincie Overijssel.  

Kwaliteitsimpuls Groene Omgeving (KGO)

Het buitengebied van Overijssel is een mooie plek om te wonen of een bedrijf te starten. In ruil voor het bouwen van een droomhuis of het opstarten van een bedrijf, verwacht de provincie Overijssel dat de initiatiefnemer in zijn project een kwaliteitsprestatie uitvoert waarbij de kwaliteit van de omgeving wordt verhoogd. Er zijn al veel initiatieven succesvol afgerond, maar in sommige van de gevallen gaat er in het proces iets mis. Het huis of bedrijf staat er, maar de initiatiefnemer voert de gevraagde kwaliteitsprestatie niet of maar gedeeltelijk uit. De vraag op tafel was dan ook: hoe motiveren we initiatiefnemers om hun kwaliteitsprestaties op de juiste en afgesproken manier uit te voeren? 

Intrinsieke motivatie

Uit literatuuronderzoek werd duidelijk dat het verhogen van self-efficacy een positieve invloed heeft op motivatie (Schunk, 1995). Self-efficacy is het geloof in je eigen capaciteiten om een doel te bereiken. Je kunt dit stimuleren door te werken met modellen, het tussendoor geven van feedback en door te werken met specifieke doelen (op korte termijn te realiseren). Naast self-efficacy kan de motivatie voor het afmaken van het initiatief ook versterkt worden via public commitment en door op de juiste manier te werken met belonen. 

KGO-routekaart ‘Grijp deze buitenkans’

Focusgroepen met medewerkers van gemeenten, adviseurs en initiatiefnemers maakten duidelijk dat er verbeteringen mogelijk zijn op toegankelijkheid van kennis en op stimulans (houding en gedrag). Laat de verantwoordelijkheid vooral bij de initiatiefnemer en zorg als gemeente of adviseurs voor inspiratiebezoeken aan andere initiatiefnemers zijn voorbeelden van dit laatste punt.  

Eén van de voorgestelde interventies is om een KGO-routekaart te ontwikkelen. Hierin zijn de verschillende motivatieversterkende theorieën verwerkt. De initiatiefnemer die een tegenprestatie uit moet voeren, kan de route ‘lopen’, het liefst samen met gemeenten, adviseurs en anderen die betrokken zijn bij het proces.  

Meer weten?

Download gratis het yellowpaper Hoe motiveer je burgers om afspraken met de overheid na te komen?