Zo houd je de corona-maatregelen op kantoor op de kaart

Auteur: Yvette Leuftink

De ‘hou je bek’-uitspraak van premier Mark Rutte zorgde de afgelopen dagen voor veel gefronsde wenkbrauwen. Ook de #ikdoenietmeermeer-actie van een gemêleerde groep bekende Nederlanders, geïnitieerd door vlogger Famke Louise, maakte de tongen los. ‘We’ (d.w.z. een steeds grotere groep Nederlanders) raken steeds meer geïrriteerd over de coronamaatregelen. We vinden het steeds lastiger om ons aan de coronaregels te houden.

Nieuw gedrag heeft echter tijd nodig om in te slijten. Jeremy Dean schreef er in 2013 al een boek over (Making Habits, Breaking Habits, 2013). Dus waarom zou dat bij de coronamaatregelen in de samenleving of op kantoor anders zijn? De vraag is: hoe kunnen we irritatie ombuigen naar acceptatie?

Laten we ons in dit artikel voor het gemak richten op de kantoorsituatie. Het afgelopen half jaar zijn bijna alle (zo niet: alle) kantoren ‘coronaproof’ ingericht met stickers, looproutes en (veel) aanwijzingen. Een aantal van deze maatregelen is geïntroduceerd met een filmpje waarin het gewenste gedrag letterlijk in beeld wordt gebracht. Maar gedrag vasthouden vraagt om onderhoud. Zo ook met de coronamaatregelen.

Een combinatie van maatregelen is effectief
Om dat goede gedrag vast te houden, is vaak een combinatie van maatregelen nodig. Een voorbeeld: We houden ons over het algemeen prima aan het afstand houden in de gangen of in het trappenhuis. Het wordt echter ingewikkeld als we elkaar treffen in een meer sociale context zoals een vergadering. De vergaderruimte is vaak goed ingericht, met een beperkt aantal stoelen en voldoende ruimte tussen de stoelen. Het gaat echter mis tijdens de pauzes, als we toch besluiten om met z’n allen koffie te gaan halen of als we, tijdens het overleg, bij elkaar willen meekijken op een beeldscherm of op een groot vel papier dat op tafel ligt. In die gevallen is een combinatie van maatregelen het meest effectief.

De rol van safety keeper werkt versterkend
Je zet al een belangrijke stap als je het ‘het pad effent’ (Dan en Chip Heath, 2010) door  duidelijke en heel concrete instructies op tafel in de vergaderruimte te leggen. En het werkt helemaal goed als je naast deze instructies ook nog een fles desinfectiespray, tissues, handschoenen en mondkapjes neerlegt. De maatregelen gaan overigens pas echt versterkend werken, als een collega, gedurende het overleg, op cruciale momenten hardop de veiligheidsregels in herinnering brengt en daarmee de rol van safety keeper oppakt. Zo kan hij of zij belangrijke ‘cues’ geven tijdens de pauze als: ‘haal alleen koffie voor jezelf’. Of tijdens het gezamenlijk bekijken van een beeldscherm van een collega: ‘houdt afstand of zet anders een mondkapje op’. Bekijk ook eens dit filmpje over het effect van een combinatie van maatregelen die er, in dit geval, op gericht zijn om je handen te wassen.

Een dubbel effect
We begonnen dit artikel over goed gedrag volhouden. En ook daarin kan de safety keeper een belangrijke rol spelen. Hij of zij kan ervoor zorgen, dat het nieuwe gedrag inslijt zodat het een automatisme wordt. Door bij ieder overleg een safety keeper aan te wijzen die steeds opnieuw de veiligheidsregels herhaalt, verandert het hobbelige zandpad in je hoofd uiteindelijk in een snelweg. Hou wel rekening met een langere inslijtperiode dan de gebruikelijke 40 dagen. Dat heeft voornamelijk te maken met het afwijken van de sociale interactie, die diep in ons brein is geworteld.

Een eerlijk verhaal delen
Ter inspiratie delen we tot slot een filmpje met je, dat is gemaakt door een medewerker bij een van onze klanten. Zij deelt haar eerlijke overleg-ervaringen met haar collega’s. Zij laat zien, dat het nog best lastig is om bijvoorbeeld de rol van safety keeper goed op te pakken. Je hebt namelijk niet alleen een beetje lef nodig, maar je moet ook over je gêne heen stappen. En juist dat eerlijke verhaal gaat er, naar onze overtuiging, voor zorgen dat meerdere collega’s met deze nieuwe rol gaan experimenteren.

Met dank aan Marloes Karman van Cogas, die ons toestemming gaf om haar vergader-ervaringen in dit artikel met ons te delen.